Ouwerkerk-van Broekhoven
Eén van de mooiste bronnen om inzicht te krijgen in de vermogenspositie van uw negentiende-eeuwse voorouders is de memorie van aangifte der nalatenschap, ook bekend als memorie van successie. Dit overzicht van de baten en lasten van een erfenis geeft onder meer informatie over de grootte van de nalatenschap en over de erfgenamen. De memories van successie bieden een grote diversiteit aan gegevens, vooropgesteld dat de betreffende voorouder over enig vermogen beschikte.
Bij wet van 27 december 1817 stelde de overheid verplicht dat bij elk sterfgeval alle erfgenamen schriftelijk aangifte moesten doen van wat de overledene had nagelaten, zodat over de waarde daarvan belasting geheven kon worden. Dit moest gebeuren binnen een termijn van zes maanden na het overlijden van de erflater. De ontvanger van het successierecht taxeerde de waarde van de vermogensbestanddelen en stelde het overzicht van baten en lasten samen.
De memorie bevat de naam van de overledene, de plaats van overlijden, burgerlijke staat en de namen van alle erfgenamen en legatarissen. Bij de opsomming van de nagelaten onroerende goederen worden aard, grootte en ligging en soms de veldnaam van ieder goed vermeld, na invoering van het kadaster in ieder geval vanaf 1842 met de kadastrale perceelsaanduiding. Als er een testament of huwelijkscontract is, wordt de datum ervan, de notaris die de akte heeft opgemaakt en zijn vestigingsplaats vermeld. Als er geen laatste wilbeschikking is opgemaakt, wordt vermeld dat de erflater ab intestato (zonder testament) is overleden.
Gedetailleerde gegevens over andere bezittingen, bijvoorbeeld de inboedel, handelswaren, contanten, banksaldi, erfpachten, grondrenten, lijfrenten, effecten, andere belangen in ondernemingen en inkomsten als loon, pacht en huur, zijn alleen opgenomen wanneer er successierecht moest worden betaald. Dat was het geval als de erfenis, na aftrek van schulden, meer dan driehonderd gulden waard was. Men hoefde ook geen belasting te betalen, wanneer er alleen erfgenamen in de rechte lijn waren (kinderen, kleinkinderen, ouders, grootouders). Vanaf 1878 werd ook deze groep belast, maar alleen als de erfenis (na aftrek van schulden) meer dan duizend gulden bedroeg.
Met activa van een onderneming wordt de in geld uitgedrukte waarde bedoeld, die het geheel aan bezittingen van een onderneming vertegenwoordig.
Passiva zijn de bronnen waarmee een onderneming gefinancierd is, in feite al het geld dat in de onderneming geïnvesteerd is.
Uit de "Memorie van aangifte der nalatenschap van Jan Dirk Ouwerkerk" blijkt dat hij schulden had. Hij had twee leningen lopen: één bij de weduwe van Hermanus Eliza Verschoor, bij leven burgemeester van De Werken en Sleeuwijk en één bij zijn schoonvader Willem van Krugten.
Omdat er geen testament was werd de schuld over beide echtelieden verdeeld.
De kinderen waren allen minderjarig. Of ze zijn blijven wonen op de boerderij is niet bekend. Op de overlijdensakte van zoon Nanning staat dat hij bouwman was, Dit zou kunnen betekenen dat hij de boerderij heeft voortgezet. Zoon Willem wordt knecht bij oom Bastiaan van Krugten.
Jan Dirk OUWERKERK, zoon van Cornelis Nanningszn OUWERKERK en Geertrui "Treuke" BIESHEUVEL, werd geboren op 18 april 1838 in De Werken en Sleeuwijk1 en is overleden op 24 juni 1882 in De Werken en Sleeuwijk2 op 44-jarige leeftijd.
Overlijdensnotities: overleden des namiddags vijf ure
Jan trouwde met Nanske VAN KRUGTEN, dochter van Willem VAN KRUGTEN en Jannigje Elisabeth OUWERKERK, op 13 augustus 1864 in De Werken en Sleeuwijk.3 Nanske werd geboren op 18 september 1834 in De Werken en Sleeuwijk1 en is overleden op 8 juni 1912 in De Werken en Sleeuwijk2 op 77-jarige leeftijd.
Zij hebben drie kinderen: Nanning Cornelis, Willem en Jannigje Elisabeth.
Huwelijksnotities: Getuigen:
Huwelijkse bijlagen:
Nanske VAN KRUGTEN:
Geboortenotities: geboren om tien ure des avonds
Overlijdensnotities: overleden des voormiddags ten elf ure
De kinderen:
Nanning Cornelis OUWERKERK werd geboren op 25 juni 1865 in Sleeuwijk,1 is overleden op 19 augustus 1932 in Sleeuwijk2 op 67-jarige leeftijd en werd begraven in Sleeuwijk. Hij trouwde nooit en heeft geen kinderen.
Willem OUWERKERK werd geboren op 30 maart 1868 in Sleeuwijk1 en is overleden op 13 augustus 1944 in Sleeuwijk4 op 76-jarige leeftijd.
Geboortenotities: geboren om drie ure des namiddags
Willem trouwde met Hendrika Adriana "Riek" MOERMANS, dochter van Pieter Antonie MOERMANS en Heiltje VAN ANDEL, op 12 april 1894 in De Werken en Sleeuwijk.3 Riek werd geboren op 22 januari 1871 in Sleeuwijk5 en is overleden in juli 1952 in Sleeuwijk4 op 81-jarige leeftijd. Haar roepnaam was Riek.
Zij hadden negen kinderen: Jan Dirk "Jan," Pieter Antonie "Piet," Nanning Cornelis "Nanning," Johannes Marinus "Jo," Cornelis Gerardus "Cees," Heiltje, Bastiaan "Bas," Geertruida "Truus" en Adrianus Jacobus "Ad".
Jannigje Elisabeth OUWERKERK werd geboren op 11 november 1871 in De Werken en Sleeuwijk5 en is overleden op 7 mei 1930 in De Werken en Sleeuwijk2 op 58-jarige leeftijd.
Geboortenotities: geboorteakte mist
Jannigje trouwde met Antonie Karelz VAN BEEK, zoon van Karel Karelsz VAN BEEK en Teuntje "Teuna" VAN HEMERT, op 2 mei 1902 in Sleeuwijk.6 Antonie werd geboren op 28 april 1868 in De Werken en Sleeuwijk7 en is overleden na 1930.
Zij hadden vijf kinderen: Karel, Nanske Geertruida, Teuna, Jan Dirk en Gerardus.
Bronvermeldingen
1. geboorteakte.
2. Overlijdensakte.
3. huwelijksakte.
4. Krant.
5. huwelijkse bijlage.
6. crugten.nl/Naamgenoten Sleeuwijk.
7. Genlias.